صفر تا صد نکات مقررات عمومی قانون مالیات مستقیم

 قانون مالیات های مستقیم 5 باب دارد که در بخش چهارم باب چهارم ، یک موضوع مربوط به مقررات عمومی قانون مالیات مستقیم میباشد بین  این مقررات عمومی  ارتباطی خاصی وجود ندارد  و هریک از مواد این باب درباره ی  یک محتوا خاص صحبت می کنند اما لازم است تمامی مودیان آن را بدانند و مقررات باب چهارم قانون مالیات مستقیم را رعایت کنند.

کارشناسان موسسه حسابداری سعی میکنند تا تمام مواد باب چهارم قانون مالیات مستقیم را خدمت شما عزیزان شرح دهند.

بیشتر بخوانید :

             خدمات شرکت مالیاتی

در هر ماده نکات مهم و ضروری مالیاتی را خدمت شما عزیزان شرح میدهیم .

ماده  155 قانون مالیات مستقیم :

آیا میدانید تفاوت سال مالی و سال مالیاتی چیست ؟

ماده155  پاسخی است به سئوال تفاوت میان سال مالیاتی و سال مالی. سال مالیاتی عبارت است از یک سال شمسی که از اول فروردین ماه هر سال شروع و به آخر اسفند ماه همان سال ختم می‌شود لیکن توجه داشته باشید در مورد اشخاص حقوقی مشمول مالیات که سال مالی آنها بر اساس اساسنامه با سال مالیاتی تطبیق نمی‌کند درآمد سال مالی آنها به جای سال مالیاتی مبنای تشخیص مالیات قرار می‌گیرد وزمان  تسلیم اظهارنامه و ترازنامه و حساب سود و زیان و سررسید پرداخت مالیات آنها چهار ماه شمسی پس از سال مالی میباشد.

به طور مثال اگر شرکتی که شما در آن کار می کنید شعبه یک شرکت خارجی باشد و سال مالی آن شرکت به جای از ابتدای فروردین از دهم دی ماه باشد، درآمد سال مالی آنها به جای سال مالیاتی مبنای تشخیص مالیات قرار می گیرد. پس نتیجه می گیریم که اشخاص حقیقی سال مالی ندارند و قانونگذار از شخص حقوقی نام می برد.

بیشتر بخوانید :

           جرایم مالیاتی

مواد  156 قانون مالیات مستقیم :

مرور زمان مالیاتی چیست ؟

طبق ماده 156 قانون مالیات مستقیم اداره امور مالیاتی مکلف است اظهارنامه مودیان مالیات بر درآمد را در مورد درآمد هر منبع که درزمان قانونی تسلیم شده است حداکثر ظرف یک سال از تاریخ انقضای مهلت مقرر برای تسلیم اظهارنامه رسیدگی نماید.

نکته تکمیلی : اگر شما اظهارنامه سال98 را رد کرده باشید که باید تا 31 تیرماه 99 این کار انجام شده باشد.پس از این زمان سازمان مالیاتی هم تا یکسال پس از این تاریخ فرصت دارد رسیدگی کند.

در صورتی که ظرف مدت مذکور برگ تشخیص درآمد صادر ننماید و یا تا سه ماه پس از انقضای یک سال فوق‌الذکر برگ تشخیص درآمد مذکور را به مودی ابلاغ نکند اظهارنامه مودی قطعی تلقی می‌شود.

مثال تکمیلی :  اگر شما تا پایان تیر ماه 98 اظهارنامه مالیاتی را ثبت کنید، تا پایان تیرماه 99 سازمان مالیاتی می تواند اظهارنامه را بررسی و برگه تشخیص را صادر کند و پس از آن سه ماه فرصت دارد تا این برگه را به مودی ابلاغ کند. اما اگر ظرف سه ماه اینکار را نکند، اظهارنامه مودی قطعی خواهد شد وقابل بررسی نیست.

هرگاه پس از قطعی شدن اظهارنامه مالیاتی یا بعد از رسیدگی و صدور و ابلاغ برگ تشخیص اعم از اینکه به قطعیت رسیده یا نرسیده باشد معلوم شود مودی، درآمد یا فعالیت‌های انتفاعی کتمان شده‌ای داشته و مالیات متعلق به آن نیز مطالبه نشده باشد. فقط مالیات بر درآمد آن فعالیت‌ها با رعایت ماده (157) این قانون قابل مطالبه خواهد بود.

نکته  تکمیلی : اگر اظهارنامه مالیاتی قطعی شده باشد  و پس از آن مشخص شد که درآمد کتمان شده ای وجود دارد، سازمان مالیاتی تا 5 سال فرصت دارد به این موضوعات رسیدگی کند.

در این حالت و همچنین در مواردی که اظهارنامه مودی به علت عدم رسیدگی، قطعی تلقی می‌گردد اداره امور مالیاتی بایستی یک نسخه از برگ تشخیص صادره به انضمام گزارش توجیهی مربوط را ظرف ده روز از تاریخ صدور جهت رسیدگی به دادستانی انتظامی مالیاتی ارسال نماید.

نکته تکمیلی : اگر در طی مدت مقرر به پرونده مودی رسیدگی نشود و قصور از سمت اداره مالیاتی باشد، دادستانی باید به این موضوع رسیدگی کند که چرا این پرونده رسیدگی نشده است.

بیشتر بخوانید :

            خدمات مالی موسسه

ماده  157 قانون مالیات مستقیم :

ماده 157 قانون مالیات مستقیم یک قانون اصلی و یک بخشنامه مهم و اساسی دارد .

نسبت به مؤدیان مالیات بردرآمد که درموعدمقرر از تسلیم اظهارنامه منبع درآمد خودداری نموده اند یا اصولاً طبق مقررات این قانون مکلف به تسلیم اظهارنامه در سررسید پرداخت مالیات نیستند مرور زمان مالیاتی پنج سال از تاریخ سررسید پرداخت مالیات می باشد و پس از گذشتن پنج سال مذکور مالیات متعلق قابل مطالبه نخواهد بود مگر اینکه ظرف این مدت درآمد مؤدی تعیین و برگ تشخیص مالیات صادر و حداکثر ظرف سه ماه پس از انقضای ۵ سال مذکور برگ تشخیص صادر به مؤدی ابلاغ شود.

نکته تکمیلی : اگر شما اظهارنامه سال مالی 98 را تا پایان تیرماه 99 ارائه دهید، 5 سال پس از سال 98 سازمان مالیاتی می تواند به موضوع کتمان درآمد رسیدگی کند.

تبصره: در مواردی که مالیات به هر علت از غیر مؤدی مطالبه شده باشد پس از تأیید مراتب از طرف هیات حل اختلاف مالیاتی مطالبه مالیات از غیر مؤدی در هر مرحله ای که باشد کان لم یکن تلقی می گردد و دراین صورت اداره امور مالیاتی مکلف است بدون رعایت مرور زمان موضوع این ماده ظرف یک سال از تاریخ صدور رای هیأت مزبور مالیات متعلق را از مؤدی واقعی مطالبه نماید و گرنه مشمول مرور زمان خواهد بود.

نکته تکمیلی : اگر در پرونده ی مودی اشتباهی صورت گیرد مثلا در مورد اشخاص حقیقی مشابهت اسمی رخ داده باشد، در لایحه باید به ماده 157 اشاره شود. قانونگذار در این مورد مرور زمان را یکسال قرار داده است. همچنین در این زمینه بخشنامه ای به نام 53296 وجود دارد که به این شرح است:

بقرار اطلاع بعضی از حوزه ها و مراجع مالیاتی ادعای مودیان مالیاتی مبنی بر مطالبه مالیات از غیر مودی را که باید به استناد تبصره ماده 157قانون مالیاتهای مستقیم توسط هیأت حل اختلاق مالیاتی مورد رسیدگی قرار گیرد, صرفا در هیأت های حل اختلاف مالیاتی بدوی و تجدید نظر که بعد از صدور و ابلاغ برگ تشخیص مالیات را رعایت قسمت اخیر ماده 238 و تبصره ماده 239 قانون مذکور حسب مورد تشکیل می شود و همچنین هیأت موضوع ماده 216 قانون مالیاتهای مستقیم که تشکیل آن بعد از شروع اقدامات اجرائی می باشد . قابل طرح و رسیدگی میدانند که این برداشت از قانون درست نمیباشد زیرا حکم تبصره ماده 157 مورد بحث فاقد قید و حصر بوده و لذا اگر پرونده در مرحله وصول و اجرا باشد طبق تبصره 2 ماده 58 آئین نامه وصول و اجرا قابل احاله به هیأت موضوع ماده 216 قانون مالیاتهای مستقیم و در سایر مراحل براساس اقامه دعوای شاکی قابل طرح در هیأت های حل اختلاف مالیاتی مستقر در اداره مربوطه خواهد بود .

نکته تکمیلی :بعضی از ممیزین رسیدگی به چنین پرونده ای را صرفا از طریق هیأت های حل اختلاف مالیاتی بدوی و تجدید نظر می دانند اما این بخشنامه این موضوع را رد می کند و می گوید تمامی مراجع برای چنین پرونده هایی می توانند دخیل باشند.

بیشتر بخوانید :

           ابلاغ اوراق مالیاتی

ماده 159 قانون مالیات مستقیم :

وجوهی که به عنوان مالیات هر منبع، از طریق واریز به حساب تعیین شده از طرف سازمان امور مالیاتی کشور یا ابطال تمبر پرداخت می‌شود در موقع تشخیص و احتساب، مالیات قطعی مؤدی منظور می‌گردد و در صورتی که مبلغی بیش از مالیات متعلق پرداخت شده باشد اضافه پرداختی مسترد خواهد شد.

نکته تکمیل: وکلای دادگستری برای رسیدگی به پرونده ها، می بایست تمبر باطل کنند. زمانیکه بخواهند مالیات خود را پرداخت کنند، هزینه تمبرهای باطل شده را محاسبه می کنند و آن را از مالیات کسر می کنند.

ماده  160 قانون مالیات مستقیم :

وزارت امور اقتصادی و دارایی برای وصول مالیات و جرایم متعلق از مودیان و مسئولان پرداخت مالیات نسبت به سایر طلبکاران به استثنای صاحبان حقوق نسبت به مال مورد وثیقه و مالیات کارگران و کارمندان ناشی از خدمت ، حق تقدم خواهد داشت . حکم قسمت اخیر این ماده مانع وصول مالیات متعلق به انتقال مال مورد وثیقه نخواهد بود.

نکته تکمیلی : اگر کارخانه ای بدهی مالیاتی و سایر بدهی ها را داشته باشد، بدهی به سازمان مالیاتی در راس دیون ممتازه محسوب می شود و در ابتدا این مورد باید پرداخت شود.اما دو مورد استثنا دارد:

اگر ملکی در رهن بانک باشد، نمی تواند روی آن دست بگذارد. طبیعتا بانک نسبت به سازمان مالیاتی ارجحیت دارد.

مطالبات کارگران و کارمندان قبل از مالیات پرداخت می شود.

بخشنامه 5989:

به قرار اطلاع برخی از واحدهـای مالیاتی مفـاد بـخشنـامه های شماره ۶۹۷۰/۱۸۷/۵/۳۰ مـعاون وقـت درآمـدهـای مـالیاتی در خصوص نقل و انتقال املاکی که در وثیقه بانکها و اشخاص حقوقی دولـت بـوده و در اجـرای مـاده ۳۴ قـانـون ثـبت اسنـاد و امـلاک کـشور تملیک می شود را رعایت ننموده و کلیه مالیاتهای مقرر در ماده ۱۸۷ ق.م.م را مطالبه می نمایند؛ در صورتی که با توجه به استثنای مذکور در ماده ۱۶۰ ق.م.م، باید صرفاً با وصول مالیات نقل و انتقال متعلقه برابر مقررات فصل مالیات بر درآمد املاک حسب مورد نسبت به صدور گواهی موضوع ماده ۱۸۷ ق.م.م در اسرع وقت اقدام لازم معمول نمایند.

نکته تکمیلی :ضروری است،رؤسای محترم امور مالیاتی با ارائه آموزش لازم و مراقبتهای حرفه ای و همچنین مدیران کل محترم به طور مستمر نسبت به اجرای صحیح قوانین و رعایت ارباب رجوع نظارت کافی اعمال نمایند.باید در مورد اموالی که در وثیقه بانکها هستند دقت بیشتری انجام شود.

ماده 161 قانون مالیات مستقیم :

در مواردی که مالیات مودی هنوز قطعی نشده یا مراحل اجرایی آن طی نشده است و بیم تفریط مال یا اموال از طرف مودی به قصد فرار از پرداخت مالیات می رود اداره امور مالیاتی باید با ارائه دلایل کافی از هیأت حل اختلاف مالیاتی قرار تأمین مالیات را بخواهد و در صورتی که هیأت صدور قرار را لازم تشخیص دهد ضمن تعیین مبلغ، قرار مقتضی صادر خواهد کرد. اداره امور مالیاتی مکلف است معادل همان مبلغ از اموال و وجوه مودی که نزد وی یا اشخاص ثالث باشد تأمین نماید.

نکته تکمیلی: اگر مالیات شخصی هنوز قطعی نشده و اداره امور مالیاتی شک کند که شخصی قصد فرار مالیاتی را دارد، یک نامه به هیات حل اختلاف می زند و دلایل خود را توضیح می دهد. اگر هیات در این زمینه قانع شد قرار تامین مالیات را صادر می کند. در این راستا اداره امور مالیاتی می تواند از هر اموالی که شخص دارد و یا به دیگری واگذار کرده مبلغ مورد نظر را بلوکه کند.

در این صورت مودی و اشخاص ثالث پس از ابلاغ اخطار کتبی اداره امور مالیاتی حق نخواهند داشت اموال مورد تأمین را از تصرف خود خارج کنند مگر اینکه معادل مبلغ مورد مطالبه تأمین دهند و در صورت تخلف علاوه بر پرداخت مطالبات مذکور، مشمول مجازات حبس تعزیری درجه شش نیز خواهند بود.

نکتته تکمیلی : 

مجازات ها دو دسته هستند:

حدی:میزان را اسلام مشخص کرده است.

تعزیری: میزان را قاضی مشخص می کند.

اما در مورد درجه 6 بودن آن، در قانون 19 مجازات اسلامی، مجازات های تعزیری به 8 درجه تقسیم می شوند.

درجه 6 عبارتند از: حبس بیش از 6 ماه تا 2 سال، جزای نقدی بیش از 20 تا 801 میلیون ریال، شلاق از 31 تا 74 ضربه، محرومیت از حقوق اجتماعی بیش از شش ماه تا پنج سال، انتشار حکم قطعی در رسانه‌ها، ممنوعیت از یک یا چند فعالیت شغلی یا اجتماعی برای اشخاص حقوقی حداکثر تا مدت پنج سال، ممنوعیت از دعوت عمومی برای افزایش سرمایه برای اشخاص حقوقی حداکثر تا مدت پنج سال، ممنوعیت از اصدار برخی از اسناد تجاری توسط اشخاص حقوقی حداکثر تا مدت پنج سال.

ماده  162 قانون مالیات مستقیم  :

در مواردی که اشخاص متعدد مسئول پرداخت مالیات شناخته می شود ادارات امور اقتصادی و دارایی حق دارند به همه آنها مجتمعا یا به هر یک جداگانه برای وصول مالیات مراجعه کنند و مراجعه کننده و مراجعه به یکی از آنها مانع مراجعه به دیگران نخواهد بود.

نکته تکمیلی : اگر در یک واحد صنفی دو تا سه نفر مسئول پرداخت مالیاتی باشند، سازمان مالیاتی می تواند به همه‌ی آنها مراجعه کند و یا هر به هر کدام جداگانه. این ماده به موضوع مسئولیت تضامنی تاکید می کند.

ماده  163 قانون مالیات مستقیم :

وزارت امور اقتصادی و دارایی مجاز است که مشمولان مالیات را در مواردی که مالیات آنان در موقع تحصیل درآمد کسر و پرداخت نمی شود کلا یا بعضا مکلف نماید در طول سال ، مالیات متعلق به همان سال را به نسبتی از آخرین مالیات قطعی شده سنوات قبل یا به نسبتی از حجم فعالیت به طور علی الحساب پرداخت نمایند و در صورت تخلف ، علی الحساب مذکور طبق مقررات این قانون وصول خواهد شد.

برای کسب اطلاعات بیشتر با مشاوران موسسه حسابداری در ارتباط باشید .

ماده 164 قانون مالیات مستقیم :

سازمان امور مالیاتی کشور مکلف است به منظور تسهیل در پرداخت مالیات و تقلیل موارد مراجعه مودیان به ادارات امور مالیاتی حساب مخصوصی از طریق بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران در بانک ملی ایران افتتاح نماید تا مودیان بتوانند مستقیما به شعب یا باجه‌های بانک مزبور مراجعه و‌ مالیات‌های خود را به حساب مذکور پرداخت نمایند.

ماده  165 قانون مالیات مستقیم :

در مواردی که براثر حوادث و سوانح از قبیل زلزله ، سیل ، آتش سوزی ، بروز آفات و خشکسالی و طوفان و اتفاقات غیر مترقبه دیگر به یک منطقه کشور یا به مودی یا مودیان خاصی خساراتی وارد گردد و خسارت وارده از طریق وزارتخانه‌ها یا موسسات دولتی یا شهرداریها یا سازمانهای بیمه و یا موسسات عام‌المنفعه جبران نگردد وزارت امور اقتصادی و دارایی می‌تواند معادل خسارت وارده از درآمد مشمول مالیات مودی ، در آن سال و سنوات بعد کسر و نسبت به آن دسته از مودیان که بیش از پنجاه درصد (50%) اموال آنان در اثر حوادث مذکور از بین رفته است و قادر به پرداخت بدهی‌های مالیاتی خود نمی‌باشند با تصویب هیات وزیران تمام یا قسمتی از بدهی مالیاتی آنها را بخشوده یا تقسیط طولانی نماید . آیین‌نامه اجرایی این ماده توسط وزارت امور اقتصادی و دارایی تهیه و به تصویب هیات وزیران خواهد رسید.

طبق بخشنامه مودیان مالیاتی مناطق جنگ زده غرب و جنوب کشور که فهرست این مناطق بنا به پیشنهاد وزارت امور اقتصادی و دارایی و تصویب هیات وزیران اعلام می‌گردد، از تسهیلات مالیاتی زیر برخوردار خواهند شد:

الف) پنجاه درصد (50%) مالیات مودیان مزبور بابت درآمد حاصل در نقاط مذکور از اول سال 1368 لغایت 1372 بخشوده می‌گردد.

ب) به ازای هر سال اشتغال درنقاط فوق از تاریخ اجرای این اصلاحیه دو سوم بدهی مالیاتی تا پایان سال 1367 آنها بابت درآمد حاصل در نقاط مذکور بخشوده می‌شود.

ج) مالیات پرداخت شده مودیان موصوف بابت درآمدهای حاصل از تاریخ 1359/6/30 لغایت سال 1367 در نقاط مذکور حداکثر معادل یک سوم آن در هر سال از مالیات سنوات بعد آنان در همان نقاط کسر خواهد شد.

د) در مواردی که مودی قادر به ادامه فعالیت در نقاط مذکور نباشد با ارائه دلایل مورد قبول وزارت امور اقتصادی و دارایی تمام یا قسمتی از بدهی‌های موصوف مودی بخشوده خواهد شد.

توضیح: این ماده مربوط به کسانی است که از حوادث طبیعی خسارت دیده اند و می خواهند از معافیت های آن استفاده کنند.

ماده 166 قانون مالیات مستقیم :

ماده 166 قانون مالیات مستقیم کاربردی ندارد .

ماده 167قانون مالیات مستقیم :

 وزارت امور اقتصادی و دارایی یا سازمان امور مالیاتی کشور می‌تواند نسبت به مودیانی که قادر به پرداخت بدهی مالیاتی خود اعم از اصل و جریمه به طور یک­جا ‌نیستند از تاریخ ابلاغ مالیات قطعی بدهی مربوط را حداکثر به مدت سه سال تقسیط نماید.

نکته تکمیلی : واژه “می تواند” اشاره به این موضوع دارد که که سازمان مالیاتی در صورت تمایل و بررسی شرایط می تواند بدهی های مالیاتی را تقسیط کند.

ماده 168 قانون مالیات مستقیم :

دولت می‌تواند برای جلوگیری از اخذ مالیات مضاعف و تبادل اطلاعات راجع به درآمد و دارایی مودیان با دولت‌های خارجی‌ موافقت­نامه‌های مالیاتی منعقد و پس از تصویب مجلس شورای اسلامی به مرحله اجرا بگذارد. قراردادها یا موافقت­نامه­های مربوط به امور مالیاتی که تا ‌تاریخ اجرای این قانون با دول خارجی منعقد و به تصویب قوه مقننه یا هیأت وزیران رسیده است تا زمانی که لغو نشده به قوت خود باقی است. دولت‌ موظف است ظرف یک­سال از تاریخ اجرای این قانون قراردادها و موافقت­نامه‌های قبلی را بررسی و نظر خود را مبنی بر ادامه یا لغو آنها مستدلا به مجلس‌شورای اسلامی گزارش نماید.

توضیح: دولت ایران با یک سری از کشورها موافقت نامه هایی به نام اجتناب از اخذ مالیات مضاعف بسته است. لیست این کشورها را در سایت سازمان مالیاتی می توانید ببینید. این موافقت نامه به این معنی است که اگر فردی در کشور آمریکا مشغول به کار باشد و مالیات خود را در آنجا پرداخت کند، اگر به ایران بیاید نیازی به پرداخت مجدد مالیات نیست و بالعکس چون بهرحال اگر شما در داخل یا خارج کار کنید باید مالیات مربوطه را پرداخت کنید.

نکته تکمیلی : این ماده بیشتر یک منفعتی برای تجار محسوب می شود تا بیزینس راحت تری داشته باشند و مجبور نباشند مالیات را به شکل مضاعف پرداخت کنند.

نوشته شده توسط شرکت حسابداری آینده سازان فراز کام

مالی مالیاتی مقررات مالیاتی